Conlanger

bandziol20

w języku słowackim :
boriť - (tż. búrať) ndk burzyć;
~ mestá bombardovaním - burzyć miasta bombardowaniem
~ predsudky - obalać przesądy

boriť sa :
1. rozpadać się, murszeć : stena sa borí
2. brodzić, nurzać się : do snehu, do blata; nohy sa boria do piesku
3. brnąć : snehom / v snehu - przez śnieg / w śniegu, vpred - do przodu
4. (o podłożu) uginać się, ugniatać się : pôda (ziemia) sa borí pod nohami, sneh sa borí
5. zmagać się, bić się :
~ so životom - mierzyć się z życiem,
~ sa za slobodu - walczyć o wolność.
Razz

bandziol20

apropos końcówki -iti w zarysie gramatyki scs znalazłem na str. 124-125 lehr-spławiński & bartula

Pisząc o sufiksach czasownikach odczasownikowych, wymieniają m. in. :

pittmirg

Aleście tu naspamowali, nawet przyznam się od razu bez bicia że nie chce mi się tego wszystkiego czytać Razz

bandziol20

ciekawie piszą, zwłaszcze zastanowiła mnie postać Xotęt ? gdyby jeszcze określić to zwierzę, byłoby wspaniale Razz

bandziol20

W wątku o w ogóle i jej akcentowanej (?) pozycji :

bandziol20

Przydałoby się oczyścić trochę przedpole do dalszych rozważań w kwestii tego, co to nie mogło, a co to mogło zachodzić w prasłowiańskim...
Cytatologia...ech Razz

Wszystkie cytaty z Zarysu gramatyki języka staro-cerkiewno-słowiańskiego na tle porównawczym (wyd. 6 popr. i uzupełn. Ossolineum 1973)

Na stronie 29

bandziol20

Co do samego chcieć-chocieć to już sama jego budowa jest ciekawa i w związku z nią nasunęło mi się kilka kwestii-zagadnień do rozpracowania :

I. ochota ochwy, może jest jednak związana z chceniem; w chorwackim pohota - chuć (chęć płciowa Embarassed

), w ros. oxota - polowanie, więc może rzeczywiście pochodzenie od chytania-chwatania...
...co przypomina mi stpol. czas. ugonić w znaczeniu nie tylko ułapić, uchopić coś, ale i abstrakcyjnie "osiągnąć, zdobyć"

II. być może podstawą było jakieś *chać - jak w (po/za)nie-chać
niechaj, niech (rozkazujący - zostaw, nie tykaj; słń. naj, brus. xaj )
niech żyje - pozwól żyć
chyba że poszło to na odwrót, czyli przez ściągnięcie nie chcieć > niechać;

III. choć, chociaż - ciekawe wyraziki; przyjmuje się że to postać rozkaźnika, np. w brus. xoč ne xoč (dosł. chciej nie chciej, czyli nolens volens) albo imiesłowu Question

raz jest spójnikiem podrzędnym tzw. koncesualnym (czyli że coś się dzieje z pewną koncesją, czyli wyłączeniem czegoś z procesu):
Choć padał deszcz, wyszedł w góry.
innym razem partykułą w znaczeniu ograniczającym :
Wysłałbyś choć jeden list z tych wakacji w Grecji. (przynajmniej)
zastanawia mnie dlaczego w postaci słowackiej jest "hoci" przez samo "h" a nie "ch";

IV. chęć - chuć, oczywiście można by przyjąć ą krótkie, tylko skąd w ogóle ta nosówka ? Razz

tłumaczy się najczęściej jakąś haplologią prasłowiańską, czyli ściągnięciem (od czego?) typu sześciościan = sześcian;

V. szkoda, że nie znalazłem do tej pory żadnej postaci *szcieć, a jest tylko chciwy - "wiele chcący, łapczywy" Sad

Jak macie jakieś sugestie względem któregoś punktu, będę wdzięczny Smile

pittmirg

bandziol20

heh dzięki...widzę, że vasmer działa i okej Razz

ciekawe co polskie źródła na to ?
mnie osobiście zawsze się wydawało że to działa na zasadzie gry przeciwieństw :
chwytać : puszczać (niechaj - nie łap : ros. pust' - puść ); a może na jakimś głębszym poziomie chować ma jakieś powiązania z chytać ? Mad

tak tylko pytam Razz

W sprawie p-ktu II. czyli "choć" nie wspomniałem o o znaczeniu 2. w SJP .
( zaobserwowałem u siebie , że jak jakiejś definicji nie skojarzę od razu, to na pewno sam mało używam, a najczęściej właśnie ona okazuje się pierwotna i z niej się wszystko bierze...). Otóż SJP informuje :
choć - 2. spójnik łączący zdania lub ich części stanowiące człony charakteryzujące lub porównawcze, uwypuklające sytuacje, w których określone czynności (wymienione dla efektu porównania), wbrew oczekiwaniu byłyby bezskuteczne.

Spali tak mocno, że choć strzelaj z armaty - bardzo mocno
Dobry choć do rany przyłóż - o kimś bardzo dobrym, łagodnym (nie-szorstkim Razz

)
pot.
Choć (siądź i) płacz; Choć łbem bij o ścianę - w żaden sposób, nie ma na to sposobu, nie można nic poradzić

Ciemno,
choć daj (a. bij a. wal) w pysk, choć palcem w oko, choć oko (a. oczy) wykol. - bardzo ciemno (już sama forma "wykol" świadczy o archaiczności powiedzenia)

Ciekawe, że
MOŻNA :
Był zdolny, choć (a. chociaż) leniwy.
ALE
Noc czarna - choć (NIE : # chociaż) oko wykol.
Razz

może jakiś warunkowy analityczny ? hehehe Razz

bandziol20

bandziol20

słowackie "hoci" (książkowe hoc):
1. spójnik zdania podrzędnego (hipotaksa)
neprišiel, hoci mohol - nie przyszedł, chociaż mógł
hoci nemal čas, predsa (len) prišiel - chociaż nie miał czasu, przecież (jednak) przyszedł.
! ciekawe w dawnych zdaniach złożonych współwystępowanie (tż w języku polskim) : chociaż - przecież
2. partykuła wskazująca na "skrajną" możliwość czegoś z p-ktu widzenia mówiącego : ostatecznie
môže prísť hoci sám - może przyjść choćby sam
hoci aj hneď - choćby i zaraz

zaimki z przedrostkiem "hoci-" odpowiadają polskim przyrostkom "-kolwiek", bądź z partykułą "bądź"
hocijaký, hocaký - 1. jakikolwiek, jaki bądź 2. każdy 3. (pogardl.) byle jaki, ot taki
to uhádne hocaký hlupák - to pewnie zwyczajny głupek

w staroczeskim :
hocéprať se čeho - użebrać coś Question

bandziol20

Wróćmy jednak on topic, do rzeczy... Razz

pittmirg

bandziol20

bandziol20

Apropos niechać ~chować
mam trochę dziwaczny zwyczaj czytania opakowań po czymś z różnymi ostrzeżeniami, zaleceniami i w ogóle w różnych językach, które są tam umieszczane Razz

Właśnie niedawno czytałem sobie instrukcję mazaków, gdzie zawarte było ostrzeżenie przed niedawaniem tego dzieciom itd.
Przechodząc do rzeczy :
Po czesku zdanie brzmiało tak :
Tyto informace si ponechejte pro budoucí použití.

Po słowacku :
Uchovajte tieto informácie na budúce použitie.

Po polsku :
Proszę zachować podane informacje do wykorzystania w przyszłości.

Wydaje mi się, że to właśnie raczej dowód na brak Razz

łączności między tymi dwoma rdzeniami.
Niechany - zabawa staropolska, przy której ciągano się za włosy, czyli też raczej nie "chowany"
Nawet gdyby tak było, to łączenie niechać z chcieć jest dla mnie problematyczne. Pojawiły się głosy, które łączą niechać jako rozpodobnienie od miechać, mieść, miotać.