Forum Conlanger Strona Główna Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   GalerieGalerie   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Kolejne pytanie o etymologię w polskim
Idź do strony Poprzedni  1, 2, 3, 4, 5, 6  Następny
 
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
spitygniew




Dołączył: 14 Wrz 2007
Posty: 1282
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 10 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Miasto Ogrodów

PostWysłany: Śro 12:10, 15 Kwi 2009    Temat postu:

Mam pytanie o rzeczownik "kara". Wiem, że pochodzi on od PIE rdzenia kóro- znaczącego "wojna". Czy w słownikach etymologicznych (niestety nie posiadam żadnego) pisze może, jakim cudem doszło do takiej zmiany znaczeniowej? W innych językach znaczenie nie odbiego tak bardzo: (cytat z OED) harry O.E. hergian "make war, lay waste, ravage, plunder," the word used in the "Anglo-Saxon Chronicle" for what the Vikings did to England, from P.Gmc. *kharohan (v.), from *kharjaz "an armed force" (cf. O.E. here, O.N. herr, O.H.G. har, Ger. Heer "host, army"), from PIE root *koro- "war" (cf. Lith. karas "war, quarrel," karias "host, army;" O.C.S. kara "strife;" M.Ir. cuire "troop;" O.Pers. kara "host, people, army;" Gk. koiranos "ruler, leader, commander").

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Czw 9:44, 16 Kwi 2009    Temat postu:

hm... no ciekawa rzecz,
tak poza tym skojarzyło mi się z bieda, biedny - podobno od bić
( po ros. pobieda - zwycięstwo) Razz


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kwadracik
PaleoAdmin



Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice

PostWysłany: Czw 17:43, 16 Kwi 2009    Temat postu:

Cytat:
( po ros. pobieda - zwycięstwo)


Uh, owszem, ale to nie znaczy że "pobieda" jest związana z "pobić". Po prostu oba wyrazy mają przyimek to-. "Pobiedać" może znaczyć "nadać biedy" itp.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Dynozaur
Gniewny preskryptywista



Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2119
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 25 razy
Ostrzeżeń: 1/5

PostWysłany: Czw 18:45, 16 Kwi 2009    Temat postu:

Kwadracik napisał:
Cytat:
wydaje mi się że pochodzi od
ie. *ger - drzeć gardło


Co u Ciebie z tym gardłem? Wyznajesz jakiś pan-laryngizm? Razz


Boże, jakaś kolejna pokrętna religia?

Pod tym względem to forum jest wykolejone...

Zastanawiałem tak się... Skoro "f" nie jest słowiańskie, to skąd taka "ofiara"? Nieetymologiczna zmiana czy stare zapożyczenie?


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Czw 19:56, 16 Kwi 2009    Temat postu:

Wyraz ofiara jest obcego pochodzenia (niem. Opfer, z łac. offero) i jeszcze za pośrednictwem czeskim - ofĕra.
offerare - ofierować, ofiarować, a dziś ponownie zaczerpnięte z łaciny oferować, oferta.
Terminy słowiańskie dla "ofiary" to : trzeba, obiata, żertwa. Drugi z tych wyrazów pojawia się jeszcze w polskich średniowiecznych tekstach; po trzecim ( związanym ze żreć) pamiątką jest wyraz żyrzec "ofiarnik", "starosta weselny". Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Czw 20:05, 16 Kwi 2009, w całości zmieniany 2 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kwadracik
PaleoAdmin



Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice

PostWysłany: Czw 20:55, 16 Kwi 2009    Temat postu:

Vide też: ang. offer Wink

Czyjeśtam (sorry Wink) źródło na temat rozwoju fonologii polskiej podawało ciekawą informację, że ok. XIII w. w polskim w pewnych regionach regularnie /xv/ zmieniało się w /f/, stąd występowało "fała", "fytać", "Bogufał", etc.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Czw 21:17, 16 Kwi 2009    Temat postu:

Dziwi mię trochę to, że nie wydaje się, aby ta cecha zachowała się w jakimś bardziej współczesnym dialekcie... A może się zachowała, co?

Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez pittmirg dnia Czw 21:20, 16 Kwi 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kwadracik
PaleoAdmin



Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice

PostWysłany: Czw 21:39, 16 Kwi 2009    Temat postu:

Podejrzewam, że jeśli już, to może w nazwach miejscowości czy miejsc, lub nazwiskach. Jako taka pewnie została wyparta przez późniejszą standaryzację.

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Czw 22:25, 16 Kwi 2009    Temat postu:

Taa, tym niemniej myślę, że w socjolekcie chłopskim takie zmiany "powinny" były się zachować, przynajmniej do tej połowy XX wieku; w końcu nie było problemu z innymi procesami typu ch > k i mazurzenie. Ktoś tu na forum ZTCP miał jakąś książeczkę nt. polskiej dialektologii...

Faktycznie, jest parę "podejrzanych" nazw miejscowości takich jak Falęcice, Falenty, Facimiech, Falejówka; z drugiej strony występują ta' jakby przykłady hiperpoprawności: Rachwał (nazwisko), spouchwalać się (wygooglowałem to, nie żebym kiedyś słyszał).


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pią 14:40, 17 Kwi 2009    Temat postu:

pittmirg napisał:
spouchwalać się (wygooglowałem to, nie żebym kiedyś słyszał).

A cóż się dziwić, gdy jest ogólnopolski - zuchwały i zuch Wink
EDIT : znalazłem jeszcze inne przykłady staropolskiej hiperkorekcji : chwiołek - fiołek, duchwałość - dufałość (zadufanie ?), chwałszywy - fałszywy Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Śro 11:15, 09 Mar 2011, w całości zmieniany 3 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Dynozaur
Gniewny preskryptywista



Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2119
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 25 razy
Ostrzeżeń: 1/5

PostWysłany: Sob 9:25, 25 Kwi 2009    Temat postu:

A ja zauważyłem coś takiego.

Pisze się dziękuje - ale: dziękować.

Czy przypadkiem etymologicznie poprawnie nie byłoby "dziękóję"? (powtarzam: etymologicznie, nie normatywnie. Normatywnie poprawne jest tylko "uje")

Czyżby słynne "Kto -uje kreskuje, ten dostaje dwóje" było kłamstwem?

No i, dlaczego piszemy to przez u? Czy to wina panów reformatorów z 1935, czy może jakaś starsza umowa?


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Dynozaur dnia Sob 9:28, 25 Kwi 2009, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Rémy




Dołączył: 03 Gru 2005
Posty: 1828
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 9 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: PL76200

PostWysłany: Sob 10:04, 25 Kwi 2009    Temat postu:

Nie, bo czasowniki na "-ować" nigdy nie miały długiego/pochylonego "o". Cf. "drukować - drukuję", "całować - całuję" itd. Zwróć uwagę, że tak samo jest u Czechów: děkovat - děkují

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kwadracik
PaleoAdmin



Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice

PostWysłany: Sob 10:06, 25 Kwi 2009    Temat postu:

Zdaje mi się, że końcówka -uje do -ować nic nie ma. Regularną końcówką odpowiadającą -ować byłoby -owa, czyli np. "dziękowa", co zresztą widać w czasie przeszłym ("owa"). Chyba niegdyś w polskim słowa z bezokolicznikiem na -ować miały dwa warianty, podobnie jak -ywać (oddziaływa / oddziałuje).

Stąd -uj- może być równie dobrze wiele starsze niż zmiana fonologiczna o: > u, a od -ow- na pewno nie pochodzi.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Dynozaur
Gniewny preskryptywista



Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2119
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 25 razy
Ostrzeżeń: 1/5

PostWysłany: Sob 10:17, 25 Kwi 2009    Temat postu:

Dobra chłopaki, dzięki za pomoc.

Nie zmienia to jednak faktu, że "kłuję" i "pruję" to utrwalone błędy. Ale to tylko te dwa...


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Kwadracik
PaleoAdmin



Dołączył: 22 Kwi 2006
Posty: 3731
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 48 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Skierniewice

PostWysłany: Sob 11:44, 25 Kwi 2009    Temat postu:

Cytat:
Nie zmienia to jednak faktu, że "kłuję" i "pruję" to utrwalone błędy. Ale to tylko te dwa...


Nie wiesz, czy tylko te dwa, zakładasz tak bo jesteś optymistą i ortograficznym arbitrarnopunktokonserwatystą. Wink


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Wyświetl posty z ostatnich:   
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka Wszystkie czasy w strefie GMT
Idź do strony Poprzedni  1, 2, 3, 4, 5, 6  Następny
Strona 5 z 6

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach

fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Regulamin