Conlanger

piaskowy

Witam

Forum odwiedzam już od jakiegoś czasu, dotąd jednak nie zabierałem głosu.

Teraz pragnę zaprezentować mój pierwszy conlang, tworzony od podstaw od około pół roku (aczkolwiek prototypy sięgają jeszcze czasów podstawówki XD). Inspirowany językami starożytnego Bliskiego Wschodu (semickimi), a także germańskimi, choć w niewielkim stopniu do nich podobny, z wieloma innowacjami.

Będzie to język wysoce fleksyjny i trójdzielny, z bogatą historią. Znajdzie się w nim trochę nieregularności, ale staram się je wszystkie logicznie uzasadniać, nie biorą się znikąd.

Możecie się spodziewać jeszcze 2 do 4 conlangów będących przodkami języka asmańskiego Smile

Zacznę od fonetyki.

A a [a]
Ā ā [aː]
B b [b]
C c [k] (wyłącznie w zapożyczeniach)
D d [d]
E e [e]
Ē ē [eː]
É é [æ]
F f [f]
G g [g]
H h [x]
I i [i]
Ī ī [iː]
J j (wyłącznie w dwuznakach)
K k [k]
L l [l]
M m [m]
N n [n]
O o [o]
Ō ō [oː]
P p [p]
R r [r]
S s [s]
T t [t]
U u [u]
Ū ū [uː]
V v [v] (wyłącznie w zapożyczeniach)
W w [v]
Y y [ɨ]
Ȳ ȳ [yː] (nie istnieje, jedynie jako alofon)
Z z [z]

th [θ]
dh [ð]
sh [ʃ]
sj [ʃ] (w najbliższym czasie wytłumaczę skąd rozróżnienie, ale jak się pewnie domyślacie – związane jest to z historią języka)
dj [ɖ͡ʐ]
tj [tʃ]
zj [ʒ]
nj [ŋ]

Generalnie we współczesnym asmańskim spółgłosek nie zmiękczamy (nawet przed „i”, wówcza bardziej „y” jako alofon), ewentualnie tylko nosowe - „n”, „m” - oraz „l”. W przeszłości zmiękczanie było dość częstym zjawiskiem, stąd takie dźwięki jak „sh”, „zj” czy „nj” (jako odrębny, nie tylko alofon).

Rolę gramatyczną odgrywać będzie pewien rodzaj alternacji spółgłosek (a la lenicja), nie wszystkie głoski będą jednak w niej uczestniczyć, a w słowotwórstwie będziemy mieli do czynienia również z wymianą samogłosek.

Ogólny zarys gramatyki:

Szyk w zdaniu dowolny. Występują partykuły, zwykle na końcu zdania lub przy dopełnieniu bliższym. Czasem określają aspekt czasownika, niekiedy jedynie nastawienie mówiącego, istnieją różne partykuły w zależności od rodzaju zdania (pytające, rozkazujące i oznajmujące).

System deklinacji to coś, czemu poświęciłem najwięcej czasu, a wciąż nie jest gotowy. Rzeczowniki i zaimki będą się odmieniać przez jedenaście do trzynastu przypadków. Przymiotniki nieco mniej. Wyróżniamy na pewno: mianownik, intransitivus, biernik, possesivus (obecnie identyczny z intransitivusem, historycznie odrębny przypadek), dopełniacz, celownik, narzędnik, essivus, miejscownik, komitatyw oraz wołacz. Cztery liczby – pojedyncza, podwójna (wypierana przez mnogą), mnoga, mnoga kolektywna (uogólniająca?). Spośród nich tylko ta ostatnia jest niefleksyjna i jest tak naprawdę bardziej konstrukcją gramatyczną, aniżeli odrębną liczbą, jest też potężnym nośnikiem semantycznym (może mieć wiele znaczeń, w zależności od kontekstu) – tworzona przez reduplikację rdzenia, na przykład (nippu – król, nipnip – rząd, lub „każdy władca” w zdaniu „Nipnip radnaar ga”)

Czasowniki – opracowałem na razie cztery czasy, ale o nich innym razem. Wyróżniamy następujące tryby:
- oznajmujący
- pytający
- rozkazujący
- przeczący
- przypuszczający
- życzenia (możliwe również wyrażenia z czasownikiem modalnym)
- obowiązku (możliwe również wyrażenia z czasownikiem modalnym)

Oprócz standardowych 3 osób w każdej liczbie, występuje obwjatyw (także we fleksji). Asmański rozróżnia dwa zaimki 1. os. l. mn. - ekskluzywne i inkluzywne (nie pociągają one za sobą zmian w końcówce czasownika).

Czasowniki dzielimy na silne i słabe (nie odmieniające się przez liczby) oraz męsko- (bezokolicznik -eth) i żeńskoosobowe (bezokolicznik -ath). Drugi podział jest również istotny przy koniugacji. Istnieje kilka czasowników nieregularnych (zwykle wiąże się to z różnymi tematami dla czasu teraźniejszego i przeszłego, ale nie tylko).

Strona bierna w ujęciu klasycznym nie istnieje, choć występują konstrukcje do niej podobne w czasie przeszłym, podobnie nie występuje jako taka strona zwrotna (Ar pūmeht – dosłownie: mnie widzę – widzę się (w zwierciadle)).

Przykładowe słownictwo:
[nip] – rdzeń oznaczający władzę, rząd, króla.
nippu – król
eniwa – jedność
fia – wiara
afarwa – wolność
zikku – wielkość
parna – skarbiec
parsu – bogactwo
helna – wysokość
helsu – wysokość (nazwa cechy)
djef – wina
djefnaar – winny
djehwa – dług
djehwair – dłużnik
madath – tworzyć
madara – dzieło
madarir – artysta
madahirat – artystka
kiffu – moneta
kif – waluta
djehwa – dług (wdzięczności) – od rdzenia „djef” - wina
uparsu – dług (pieniężny)
[syr] – pierwotnie „los, szczęście, dobrobyt”, obecnie „zwycięstwo, gra”, chociaż wciąż sirru – szczęściarz, syrwa – dobrobyt
syrepe – arch. skarbiec, częściej tryumf, podium
[lot] – dawniej „przeznaczenie, los”, obecnie „szczęście, dobrobyt”
lotsu – szczęście, łud szczęścia (luck)
hamsu – wrogość (hostility)
hamath – nienawidzić się
hamnaar/ere/ut – wrogi/ga/gie
hammu – wróg
ashursu – żółć, pewność
nibursu – błękit
nibbu – niebo
nibeth – latać, inunibeth – nadlatywać, saanibeth – odlatywać, ranibeth – zlatywać się, djenibeth – wznosić się, supath – opadać, ukufneth – opadać , aanibeth – startować (o samolocie), odlatywać
tjebeth – ciągnąć
sutjebeth – ściągać
saatjebeth – odciągać
nut – głowa
nutefnet – wola boska
inipneth – koronować

Jutro może będzie coś o dialektach. Przygotuję mapę Smile

Pingijno

O!, bardzo ciekawy jazyk. Razz

Polubiłem fleksyjne.

piaskowy

piaskowy

Pozwolę sobie zaprezentować jeszcze kilka cech języka:

- brak zaimków dzierżawczych (zaimek osobowy w possessivusie pełni jego rolę);
- nazwy własne, takie jak "Asmaan", "Aplen" czy "Eger" (które wzięły się z całych wyrażeń - np. Asmaan - staroasm. Hah'ur nma anu) są nieodmienne;
- większość czasowników tworzy, oprócz formy podstawowej, także formy kauzatywne, intensywne i wielokrotne, a także rzeczownik odczasownikowy o ułomnej deklinacji używany na przykład do wyrażania supinum;
- w języku staroasmańskim nie istniał czasownik "być", a w takich zdaniach jak "on jest nim", do wyrażenia dopełnienia używano specjalnego przypadka, który zanikł dość szybko. W późniejszym czasie w wyniku zapożyczeń do asmańszczyzny trafiło wiele słów o znaczeniu "być", które początkowo wyspecjalizowały się i pełniły różne funkcje, by następnie połączyć się w jedno słowo (umowny bezokolicznik - "eth el"), którego koniugacja jest wysoce nieregularna (oparta o odmianę wszystkich tych czasowników)