Conlanger

muggler · Wysłany: Czw 22:35, 12 Mar 2009 Temat postu: Cellogdil mus - język kelejdzki

Cellögdîl mus

Zdecydowałem się oszczędzić lajkidzki i rozwinąć nowy projekt. Dużo konsekwentniej niż w lajkidzkim realizowałem zmiany fonetyczne z prajęzyka, poza tym naszło mnie sporo pomysłów na różnego rodzaju ciekawostki morfologiczne i nie tylko.

1. Czasownik
W kelejdzkim mamy następujące osoby gramatyczne:
a) 1. osoba - używana do mówienia o sobie samym
b) 3. osoba - używana do mówienia o wszystkim poza sobą

Brak jest rodzajów gramatycznych, występuje tylko strona czynna (choć w wysokim języku istnieją pewne rzadko używane konstrukcje naśladujące w działaniu stronę bierną).

Co do trybów, to istnieją następujące:
a) tryb realny (1º) - używany do mówienia o czynnościach i stanach, które można udowodnić (po skutkach lub trwają aktualnie)
b) tryb performatywny (2º) - używany do mówieniach o czynnościach i stanach, które powinny się dziać, czy to w przestrzeni życzeń, czy to rozkazów, czy po prostu hipotetycznie
c) tryb nierealny (3º) - używany do mówienia o czynnościach i stanach, których nie można udowodnić (dowody należą do zamierzchłej przeszłości, narracja, mało prawdopodobne plany, lub zwyczajnie wyraz niedowierzania)

W kelejdzkim można wyróżnić następujące czasy gramatyczne:
a) praesens (ps) - o wydarzeniach dziejących się właśnie (wszystkie 3 tryby)
b) perfectum (pf) - o wydarzeniach, których skutki są widoczne (wszystkie 3 tryby)
c) praeteritum (pt) - o wydarzeniach zamierzchłej przeszłości (tylko tryb nierealny - skutki przestały być widoczne, więc nie można mówić o nich w t.realnym; nie ma sensu też chcieć zmieniać czegoś, co nie ma wpływu na rzeczywistość mówiącego, więc t.performatywny nie ma sensu)
d) coniuctivum (ci) - o wydarzeniach hipotetycznych lub prawdopodobnych (t.nierealny i t.performatywny)

Czasownik w praktyce
Prześledźmy te konstrukcje na przykładzie:
- bor, bör, bür - brać [formy te to kolejno 1,2,3º]
- men, min, min - posiadać

Przy okazji zapoznawania się z formą słownikową, wiemy już jak wyglądają formy kolejnych trybów - ale wyłącznie w cz. praesens. Aby stworzyć pozostałe czasy, należy poznać mutationes obliqui primi obliquique secundi.

Mutacja obliqui I (mutacja nosowa)
W prajęzyku polegała na dodaniu w nagłosie odpowiedniej spółgłoski nosowej, w kelejdzkim uległa ona asymilacji i tak np.:
bor > mor (bo buarh > mbuarh)
men > mên (bo main > mmain, co dało wzdłużenie)
Najbardziej typowe zmiany to b>m, p>m, d>n, t>n, g>ng, k>ng, l>n, r>m, s>n. O fonetyce więcej będzie zresztą przy najbliższej okazji.

Mutacja obliqui II (palatalizacja nagłosowa)
Była ona palatalizacją wyłącznie w prajęzyku, obecnie zmienia wyłącznie barwę niektórych samogłosek, np.:
bor > bor (bo buarh > buarh, przy sp.labializowanej proces nie zachodził)
men > min (bo main > miain)

A zatem:
- PRAESENS - forma podstawowa
- PERFECTUM - forma z mutacją obliqui I
- PRAETERITUM - forma z mutacją obliqui I rozszerzona (w prajęzyku zawierała ι-dyftongową)
- CONIUCTIVUM - forma z mutacją obliqui II i końcówką -i

1ps bor men
1pf nor mên
1pt nör mîn
1ci bori mini
2ps bör min
2pf nör mîn
2pt nür mîn
2ci böri mini
3ps bür min
3pf nür mîn
3pt nir mîn
3ci büri mini

Formę 1. osoby uzyskuje się przez dodanie końcówki -an.

Zdanie przykładowe
Goretlög ni dlübor cől sîman monteg dlüdîlân mîteg.
Wszyscy ludzie rodzą się równi i wolni pod względem godności i praw.

jasnysfinks · Wysłany: Pią 7:23, 13 Mar 2009 Temat postu:

Interesujący, ale bardzo kontekstowy język

Kwadracik · Wysłany: Sob 10:12, 14 Mar 2009 Temat postu:

Podoba mi się. Czekam na więcej Smile

muggler

2. Rzeczownik
Rzeczownik w kelejdzkim odmienia się przez liczby i przypadki.

Liczby:
a) pojedyncza
b) mnoga

Zachodzi tu znana nam z czasownika gradacja samogłosek, lecz występują wyłącznie dwa stopnie, np.:
1º - sg.: gös (zboże)
2º - pl.: güs (zboża)

Przypadki:
MIANOWNIK - wykonawca czynności
BIERNIK - obiekt czynności
DOPEŁNIACZ - cechujący
MIEJSCOWNIK - obiekt, względem którego określa się

MIANOWNIK to forma podstawowa rzeczownika, np. M.sg. gös.

BIERNIK i DOPEŁNIACZ są tworzone na bazie formy OBLIQUI II z dodaniem odpowiedniego sufiksu, np.:
B.sg. güs+bor
D.sg. güs+dîl

MIEJSCOWNIK przyjmuje formę OBLIQUI I, np.: ngös

Rzecz o fonetyce
Samogłoski:
a [a], e [ɛ], i [i], o [o], u [u], ö [ø], ü [y]
i długie odpowiedniki: â [a:], itp.

Spółgłoski:
b [b], p [p], g [g], c [k], d [d], t [t], s [s], r [r], l [l], m [m], n [n], ng [ŋ], h [h], y/i [j], w/u [w]

Podaję wymowę uproszczoną, szkolną. Funkcjonuje jeszcze wymowa literacka, która jest efektem kompromisu między głównymi kelejdzkimi szkołami (takiego kompromisu nie ma jeśli chodzi o pismo, o którym w następnym odcinku) oraz liczne wymowy lokalne.

Obiecuję, że następnym razem napiszę ciekawiej Wink

.