Conlanger

muggler

Valhúnnir valsêr

Moi drodzy,

Pewnego wieczora zacząłem z nowym językiem. Założenia były, by był on ergatywny, zaś słownictwo utworzone na podstawie pierwotnych apriorycznych rdzeni. Przejdźmy już do mechaniki tego tworu!

1. Głoskownia
Przy głoskach podaję ich zapis w transkrypcji, której zwykle będziemy używać. Jeżeli znak IPA danej głoski nie odbiega od oznaczenia w transkrypcji, zapis fonetyczny pomijam. O piśmie walunirskim potem.

- samogłoski:
u [y] - o - a - e [ɛ] - i - y [ø]
- spółgłoski:
sz [ʃ] - zs [ʒ] - k - g - s - z - t - d - p - b

- akcent:
·cyrkumfleks (â): mocny opadająco-wznoszący; praktycznie zawsze używany wówczas, gdy główna (określana, nie określająca) część słowa pozostaje bez dodatku żadnej końcówki gramatycznej;
·akut (á): słaby wznoszący; w pozostałych przypadkach;

Rdzenie słowotwórcze i garść słownictwa
szun - rzecz
del - działać, czyn
val - duch
son - być
zsir - nie
koj - i
taj - ale
vej - lub
tar - ponieważ
dor - zatem, więc
szym - aby
vir - czas
pal - miejsce
nan - 1
kon - 2
szum - 3
kam - 4
ryl - 5
rej - wiele

valszun -człowiek
delszun - zwierzę, życie
zsirdelszun - śmierć
rejrej = reri - wszystko

min - ja
szor - obcy
mom - matka
konval - ty
delson - wykonawca, podmiot
szunson - przedmiot
ser - iść

(ryllon) - mieć
(nampal) - tu
(ripal) - tam
(revir) - wtedy
mompal - dom
valser - mówić
rejpal - ziemia
vol - słońce
(zsirrol) - noc

Na razie dość, choć jest tego czut więcej.

3. Pismo
Pismo walunirskie jest zasadniczo logograficzne, do zapisu końcówek gramatycznych i nazw obcych używane są także oznaczenia spółgłosek - a zatem niewielkie elementy abdżadu. Słowa są konstruowane z symboli oznaczających rdzenie składające się nań - obowiązuje pisownia etymologiczna. Akcent jest niezapisywany.

Proszę zresztą spojrzeć:
[link widoczny dla zalogowanych]
(zdanie w przykładzie oznacza: "Aleksander Wielki zdobył Persję")

4. Czasownik
Występują:
- z osób/liczb: 1. sg., 3. sg., 3. pl.
- z czasów: teraźniejszy, przeszły
- z trybów ewidencjalności: I (fakt), II (nie-fakt), 0 (prawda absolutna)

PRAESENS TRYBU I - delhun (żyć)
1. sg. delhûn
3. sg. delhúns
3. pl. delhúnej

PRAETERITUM TRYBU I - temat praeteritum otrzymujemy przez reduplikację pierwszej sylaby i skrócenie/wzdłużenie samogłoski w pierwotnej sylabie; akcent akut zawsze pada na pierwotną sylabę: delhun - dedilhun
1. sg. dedílhun
3. sg. dedílhuns
3. pl. dedílhunej

PRAESENS TRYBU II - temat praesens t.II otrzymujemy wzdłużając/skracając pierwszą samogłoskę: delhun - dilhun
1. sg. delhûn
3. sg. delhúns
3. pl. delhúnej

PRAETERITUM TRYBU II - temat praeteritum t.II otrzymujemy reduplikując wzdłużajoną/skróconą pierwszą samogłoskę; akcent zawsze pada na pierwotną pierwszą samogłoskę: delhun - dilhun - idilhun
1. sg. idílhun
3. sg. idílhuns
3. pl. idílhunej

TRYB 0 - akcent przeniesiony na stałe końcówki
1. sg. delhunnîn*
3. sg. delhunsô
3. pl. delhunnêj*
* - zachodzi wzdłużenie wygłosu sylaby przed końcówką

Szczęśliwie to tyle ze zjawisk dot. czasownika, pomijając może to, co będzie się działo w składni.

5. Rzeczownik
Występują:
- przypadki: ergatyw, ablatyw, celownik, miejscownik
- liczby: pojedyncza, mnoga; istnieje specjalny sposób określania rzeczownika liczebnikami od 1 do 5
- oznaczenie kategorii: nieżywotnych, żywotnych, osobowych, transcendentnych

szun - ODMIANA NIEŻYWOTNA (sg. / pl.) - stosowana do odmiany wszystkich przymiotników, zdarza się, że także i do odmiany rzeczowników pozostałych kategorii
E. szûn / szúnej
A. szúns / szúnis
D. szúner / szúnnir*
L. szúnon / szúnnan*
* - znowu wzdłużenie wygłosu

szun - ODMIANA ŻYWOTNA (sg. / pl.)
E. szûno / szúnejo
A. szúnso / szúniso
D. szúner / szúnniro*
L. szúnon / szúnnano*

szun - ODMIANA OSOBOWA (sg. / pl.)
E. szûni / szúneji
A. szúnsi / szúnisi
D. szúner / szúnniri*
L. szúnon / szúnnani*

szun - ODMIANA TRANSCENDENTNA (sg. / pl.) - zresztą czasem stosowana też do mówienia o idei czegoś, choć takie użycie spotyka się z pewną krytyką konserwatywniejszych użytkowników języka
E. szûn / szúnej
A. szúns / szúnis
D. szúner / szúnnir*
L. szún / szúnej

Określanie rzeczowników liczebnikami, liczebniki oraz trochę informacji o przymiotniku i przysłówku zostawiam na podwieczorek.

5. Przykładowy tekst - wyjątek z kosmogonicznego eposu walunirskiego, pisanego późną prozą niewersyfikowaną (podział na wersy ułatwi nam wszelako śledzenie tłumaczenia):

momóns mómer revîr valsêrs [dzieci matki wtedy mówią]
zsirsôn nân momváler [nie bądźmy tylko dla świata]
tâj rî momvallôn - vallôn [ale i w świecie bądźmy]
vallaníls momvâl vallóns - vallôn [owiońmy mir wolą]
delérs kôj szúnnir - vallôn [udzielmy jej także rzeczy]
vâl náner delúss - vallôn [niech rzecz zbiera ducha]
nánerrinazsúner nansóner [w jedną przedczasową jednię]

bigos · Gość

Odmiana Transendentalna? Super pomysł Idea

, a na te tematy czasownika sam bym nie wpadł