Conlanger

Kwadracik

Nie wiem, czy był temat, ale kolejne pytanie etymologiczne: skąd w rosyjskim wymowa -ого przez [v]? Jakaś dłuższa zmiana fonologiczna, czy może (jak to się czasem w językach zdarza) przejęcie formy z jakiegoś dialektu bez zmiany pisowni?

bandziol20

Wg Tołkaczewa :
-ого przeszło najpierw w -оγo, potem w -oo i dopiero potem w -ово
(por. Левонтей zam. Леонтий)
Na potwierdzenie tej hipotezy przytacza on występowanie odmiany -оγo oraz -oo, w gwarach północnorosyjskich, które standardowo zachowują [г].
Za bezpośredniego "winowajcę" upowszechnienia się w języku literackim wymowy -ово przyjmuje się stary język moskiewskich sądów.
Co się tyczy zmiany г > γ to tradycyjnie wiąże się to z osłabieniem artykulacji zwartej tylnojęzykowej w pozycji między samogłoskami ( poza sytuacjami bezpośrednich analogii typu строг-о [г] od строгий).

Hapana Mtu

Ogólna zasada z wymową г w rosyjskich dialektach jest taka, że na południu jest szczelewoje (szczelinowe), a na północy - wzrywnoje (zwarte), zaś w dialektach środkowych różnie.
Języki indoeuropejskie podają, że końcówka -ovo, -evo jest zaświadczona od XV i że gwary mają też -oγo, -eγo. Nie ma natomiast wzmianki o istnieniu form -ogo, -ego.

Kwadracik

Canis

To znaczy, że jeśli ja w rosyjskim wszystkie г wymawiam [γ] (i transliteruję "h"), to wymowa /'oγa/ (południowe dialekty akają, nie?) jest poprawna?

Hapana Mtu

Kwadracik

Canis

Ma to, że chodzi o tak zwany "dialekt moskiewski", o którym nie wiem na ile jest moskiewski, ale wiem, że mówią nim w Moskwie i jego wymowy uczy się w polskich szkołach. I faktycznie, w nim tam, gdzie chyba powinno być [γ], oni mówią [x] (to jest Бог, ага (aha) i kilka innych).

Może bym okał, ale uznałem sobie jakieś południowe cechy (interesuje mnie południe Syberii), a tam i akają, i ghammią...

lehoslav

bandziol20

BTW : Znalazłem jeszcze w gwarach północnorosyjskich oboczności typu :
погост - поγост - повост oraz корогод - короγод - коровод Razz

Kwadracik

To chyba nie są "oboczności", bandziol Razz

Skąd [γ] akurat tam, a nie gdzie indziej? Prasłowiański miał kolejne nieznane mi rozróżnienia?

bandziol20

Chodziło mi o wariacje w dialektach rosyjskich. Chętnie przyjmę jakieś fachowniejsze określenie.
Wydaje mi się, że g ulegało starciu do γ między samogłoskami; nie wiem, czy datować to aż na ps.

pittmirg

Ciekawą nieregularnością pisowni rosyjskiej jest też ч odpowiadające /ʂ/ (albo innymi słowy /ʂ/ odpowiadające dawnemu *č). Oczywiście najbardziej znanym przykładem jest что (+ чтобы i związane zaimki), i w tym przypadku zmiana zaszła na większości obszaru wschodniosłowiańskiego (biał. што, ukr. що). Podobno w niestandardowych formach rosyjskiego są też formy takie jak чё/чо, шо. Wymowa przez /ʂ/ dotyczy jednak też innych wyrazów, np. конечно - czytałem, że tradycyjna wymowa petersburska ma w tym przypadku afrykatę, a moskiewska szczelinową.

Por. też:
[link widoczny dla zalogowanych]

Wg tego w Petersburgu nawet что jest tradycyjnie wymawiane [ʨto] Shocked

Dynozaur

Ja, podobnie jak RWHÔ, "uprawiam gammę" w rosyjskim.

Czy to oznacza, że mam moralny obowiązek wymawiać -ого jako -oɣo?

Bo dotychczas wymawiałem ɣ, ale -ovo.