Conlanger

Toivo

Vêrñelma, to nowa odsłona moich prób stworzenia języka o pięknym brzmieniu. Tym razem jest to język naturalistyczny, dosyć starannie wyprowadzany z prajęzyka, ugrofiński, choć bardziej fiński niż ugro. Zawiera też wiele własnych innowacji.

Roboczy opis języka można znaleźć tu: [url=http://jezykotw.webd.pl/wikis/Vêrñélma]http://jezykotw.webd.pl/wikis/Vêrñélma[/url] - język jest ciągle w trakcie tworzenia, więc informacje tam zawarte mogą się zmieniać. Postaram się również dokładnie opisać na wiki gramatykę historyczną. Tutaj na razie tylko kilka informacji na temat jego rozwoju:

Skąd się wzięły tony?
1. Samogłoski akcentowane otrzymują ton niski, w przypadku gdy następowała po nich spółgłoska bezdźwięczna; wysoki w przeciwnym wypadku.
2. Wyżej wymienione spółgłoski bezdźwięczne udźwięczniają się (opozycja dźwięczność:bezdźwięczność zostaje zastąpiona przez opozycję wysoki:niski ton).
3. Ton przeciągły powstaje z tonu wysokiego przy ściągnięciach (jeśli w następnej sylabie wypada samogłoska).
4. Następują przemiany spółgłosek, w szczególności eliminowanie obstruentów z kod sylab.

Kilka przykładów:
"jeden": *ikte > ìγte > ī`te > ỳite > ỳis (rdzeń: ỳite-)
"serce": *süδame > sýdame > sŷdme > sŷlme
"kraj, ziemia": *maγe > máge
"wzgórze": *mäki > mä`gi > mä`ge > màge

Dwa ostatnie przykłady ilustrują powstanie pary minimalnej różniącej się tylko tonem.

Przemiany samogłosek
Vêrñélma utracił harmonię wokaliczną. W wyniku tego zaszły następujące zmiany samogłosek: ï /ɯ/ > i, ä > a. Ponadto, we wcześniejszym stadium rozwoju języka istniały długie samogłoski, ale zostały zamienione w dyftongi w następujący sposób:
ā > ae (np. "lód": *jaŋe > jáŋe > jâŋ > jā^ > jâe)
ē > ie
ī > yi (np. "jeden": *ikte > ... > ī`te > ỳite > ỳis)
ō > uo
ū > iu (np. "miesiąc": *kuŋe > kúŋe > kûŋ > kū^ > cîu)
ȳ > ye (w tym przypadku jeszcze się waham)

Przemiany sybilantów i afrykat
Podobnie jak w fińskim, w Vêrñélma wystąpiła depalatalizacja i deafrykatyzacja spółgłosek miękkich:
ś > s
ć /tɕ/ > c /ts/ > s

Natomiast los spółgłosek twardych był trochę inny - w nagłosie i między samogłoskami wystąpiła tzw. retrakcja (cofnięcie):
s > x /ʃ/ (wyjątkowo ta zmiana tylko między samogłoskami! ew. w dialektach w nagłosie)
š > h /x/
č > /kx/ > c /k/

np.
"jesień": *sükśe > sỳγse > sỳise > sỳis (rdzeń: syixe-, w dialektach xyis:xyixe-)
"mysz": *šiŋere > hîŋre > hī^re > hŷire
"kwaśny": *čappa > khàβpa > càpa
"czarny" (zapożyczenie słowiańskie): *čěrn- > khárna > cárna

Jaki był los afrykat w innych pozycjach, jeszcze się waham, ale prawie na pewno w kodzie sylaby š > s, č > t.

To na razie tyle, tłumaczeń niestety podać nie mogę, bo gramatyka jest jeszcze w powijakach. Zachęcam do przeczytania informacji na wiki i jestem ciekaw waszych komentarzy.

Gość

Henryk Pruthenia

Dobre
Mam pytanko, możesz mi podać jakieś linki ze słownikami ugrofińskimi?
Плиzъ!

Toivo

Cieszy mnie pozytywna reakcja Smile

Ja korzystam głównie z książek i wiktionary, oto link, który dostałem od Artaxesa: [link widoczny dla zalogowanych]\data\uralic\uralet&first=1

BartekChom

Feles

W sumie nie każdy musi znać URL-kody, choć przydałoby się.

A może zostałbyś moderatorem i poprawiałbyś linki innych użytkowników? Razz

Gość

Canis

Gość

BartekChom