Conlanger

Kwadracik

Po prostu kolejna z małych śmiesznych rzeczy, jakie zauważyłem.

"Poprawna" (zaprawdę powiadam wam, dopóki nie nauczycie się czuć gniewu na widok tego słowa, dopóty bestyja preskryptywizmu żyć będzie w sercach waszych) forma trybu rozkazującego dla czasowników w pierwszej osobie liczby mnogiej to konstrukcja z sufiksem "-my", np. "zjedzmy", "przeczytajmy", "obejrzyjmy".

Ja tymczasem zauważyłem, że w wielu mniej formalnych sytuacjach, i może w lekko zmienionym znaczeniu, używa się konstrukcji z czasownikiem posiłkowym "chodź" + czasem przyszłym 1 os. l. m, np. "chodź zjemy", "chodź przeczytamy", "chodź obejrzymy".

Celowo nie używam po "chodź" przecinka, bo wzór intonacji wskazuje raczej na to, że w tego typu konstrukcjach jest to partykuła - "chodź, zjedzmy coś", ale "chodź coś zjemy". Konstrukcja analityczna jest szczególnie popularna kiedy między "chodź" a czasownikiem stoi jakiś zaimek ("chodź go zabijemy", "chodź mu pomożemy", "chodź coś przeczytamy").

Konstrukcja "fleksyjna" jest nadal wykorzystywana, ale powiedziałbym, że w popularnym użyciu raczej w celach emfazy, albo w dłuższych zdaniach, gdzie konstrukcja chodź + czasownik byłaby nie na miejscu, np. "zjedzmy to wreszcie!".

pmva · Gość

To jest chodź -- tryb rozkazujący od chodzić.

Wiktor

To jest "chodź", chociażby ( Razz

) z tego względu, że do większej liczby osób powiesz: "Chodźcie, pójdziemy nad wodę". A widziałeś gdzieś zapis "choć"?

Kwadracik

Tomassen

Ostatnio też to zauważyłem i muszę powiedzieć, iż wśród młodzieży jest to bardzo popularne. Sam tak mówię ^^
W sumie to młodzież w mojej (przynajmniej) okolicy używa jeszcze często konstrukcji "weź zrób" do wyrażania... hmm, jakby to określić... trybu rozkazującego, jednak o zabarwieniu bardziej prośby niż polecenia Wink

Bo inaczej brzmi "zrób mi herbatę" niż "weź zrób mi herbatę"... Very Happy

Z tym że to oczywiście wyrażenie potoczne :]

pittmirg

Dla mnie (zachodnia Małopolska) "Chodź go zabijemy" brzmi trochę dziwnie. "Chodź go zabić" albo "Chodź, zabijemy go" są natomiast bez zastrzeżeń, z czego by wynikało że w moim idiolekcie nie doszło do gramatykalizacji elementu "chodź".
Natomiast używam czasownika "wziąć" (albo często raczej "wziąść" w moim idiolekcie) w funkcji czasownika posiłkowego, podobnie jak wspomniał Tomassen. Przywodzi mi to na myśl angielskie "do" emfatyczne (He does like her), ale w rzeczywistości funkcja polskiego czasownika "wziąć" nieco się różni, jako że wydaje się dodawać znaczenia "dokonać czegoś aktywnie".

Np. popularna anegdota o gospodarzu, który próbował oduczyć konia jeść, kończy się zdaniem "Koń wziął i zdechł". Po usunięciu elementu "wziąć" zakończenie dla mnie przestaje być śmieszne, ponieważ "Koń wziął i zdechł" oznacza, że sam powziął taką decyzję, dokonał tego aktywnie; samo "Koń zdechł" pozbawione jest tego odcienia.

Często używa się tego czasownika w trybie rozkazującym ("Weźże daj mi spokój", "Weź się zamknij", "Weźżeż się odczep") dla dodatkowej emfazy.

Maxz

"Weźżeż" wygląda idiotycznie. Jeśli już to "Weź się odczep!".

pittmirg

Eldarion I

A nie weźżesz (opcjonalnie rozdzielnie pisane: weź żesz)?

pittmirg

Skąd mam wiedzieć, jeden jedyny raz, kiedy widziałem to napisane w książce, to było IIRC jako "żeż" pisane łącznie. Na internecie zdaje się przeważać b-j fonetyczne "żesz".

zavadzky

I żesz to chyba poprawna pisownia. Ale u mnie słyszę "weźże". (Górny Śląsk)

muggler

Ja jestem z Krakowa (no dobra, przyjezdny, ale od urodzenia tu mieszkam) i zdecydowanie "weźże" i "idźże". U rodziny w górach funkcjonuje to z mazurzeniem jako "idźze" i "weźze".

Tomassen

A ja na podkarpaciu słyszę i "-że" i "-żesz" Wink

Canis

Ja w kujawsko-pomorskiem też słyszę: weźżesz to człowieku w końcu, bo inaczej... xd

Rémy

Na Pomorzu Środkowym raczej formy "chodź + czasownik" się nie spotyka, ale już "weź + czasownik" to chyba do lokalnego języka pisanego wejdzie Wink

No i "-że" jest dość częste, ale "-żesz" to tylko Ukraińcy.