Conlanger

pittmirg

Z wolna składając gramatykę jednego ze swoich konlangów czasem natykam się na sformułowania, których chciałbym użyć, ale znam je tylko w wersji angielskiej i jestem zmuszony zapisywać je w cudzysłowach albo wymyślać polskie wyrażenia. Do rzeczy: czy ktoś z was zna polskie odpowiedniki następujących wyrazów (ewentualnie wymyślcie jakieś własne tylko zaznaczcie to):

head, dependent, head-marking, dependent-marking, nucleus (of a syllable), right-branching, left-branching, trigger system, negative agreement, θ-role, theme, receiver/recipient, dechticaetiative/secundative (language, alignment), indirective (alignment)

Gdzieś widziałem head przetłumaczone jako "głowa", nie wiem, czy nie lepsze byłoby "rządca" skoro mamy "związek rządu" (a dependent - "przynależnik"???)

Kwadracik

Jedyne co wiem, że recipient pewnie tłumaczy się jakimś łacińskim słowem "recipiens" (tak jak "agent" to "agens"). Tak, nasza biedna nieistniejąca terminologia językoznawcza.

Rémy

Istniejąca, istniejąca, wystarczy skorzystać z większych słowników.

pittmirg

Zyx

Można też kupić jakieś opracowanie lingwistyczne w jakiejś księgarni (polecam wyd. Universitas z Krakowa, specjalizujące się widocznie w takich projektach) i je zwyczajnie przeczytać.

Kwadracik

mikiapole3

a nie ma czegoś takiego jak "ergatyw" ?

Kwadracik

Najfajniejsze jest to, że nie. Przypadki mają albo polskie nazwy, albo bezpośrednie zaporzyczenia łacińskie w mianowniku.

Ps.

pittmirg

Czekam na propozycje, jak przetłumaczyć preposition stranding na polski. Ostatnio stwierdziłem, że wcale ładnie pasowałoby mi to do podrzędnych w isuhuwumie. Nie wiem jedynie, jak przełożyć termin na swój L1. Enyłan?

BTW, chodzi o [link widoczny dla zalogowanych].

bandziol20

Z tego, co zobaczyłem, całe to preposition stranding przypomina mi ramę zdaniową z niemieckiego (Satzrahmen) zastosowaną do czasowników rozdzielnie złożonych:

Ich stand heute um 6 Uhr früh auf. Wstałem dziś o 6 rano.
Adam brachte Maria um. Adam zabił Marię.
Ich mache Fenster auf / zu. Otwieram / Zamykam okno.
Der Zug fährt schon in zehn Minuten ab. Pociąg odjeżdża już za 10 minut .
Du siehst heute schön aus. Ładnie dzisiaj wyglądasz.
Lädt er sie auch ein ? Czy on ją również zaprosi ?

Sytuacja w niemieckim przedstawia się następująco :
Jeżeli orzeczenie jest złożone, czasownik w formie osobowej zajmuje w zależności od rodzaju zdania (oznajmujące / pytające) drugie lub pierwsze miejsce. Druga, nieodmienna część orzeczenia mieści się na końcu zdania.
W ten sposób składowe części orzeczenia tworzą tzw. ramę zdaniową, która obejmuje prawie całe zdanie.
Ogólna zasada w języku niemieckim porządkująca kolejność poszczególnych elementów w zdaniu przewiduje, że człony zawierające najważniejsze informacje zajmują miejsce od końca zdania ku początkowi. W obrębie ramy zdaniowej poszczególne człony zdania ustawiają się zatem według zasady rosnącej wartości informacyjnej. Najmniejszą wartość informacyjną posiada człon umieszczony bezpośrednio po formie osobowej czasownika, a największą człon znajdujący się bezpośrednio przed drugą częścią orzeczenia.

Kwadracik

Przyimki zawieszone (osierocone)? Rozbijanie przyimków?

W angielskim też możesz roznieść "Blew John up", ale w takich przypadkach nie mówi się o "prepositions". IIRC, duński czy jakiś inny skandynawski chyba też pozwala na preposition stranding jak angielski.

bandziol20

mam kilka propozycji z różnych dziedzin :
- chemiczna : wytrącenie przyimka
- wędkarska : zarzucenie przyimka;
- balistyczna : wyrzutnia przyimka
- astronautyczna : satelityzacja przyimka
- saperska : wysadzenie przyimka
- pilotażowa : katapultowanie przyimka
- puchatkowa : odbryknięcie przyimka

Toivo

bandziol20: Very Happy

bandziol20

to może zagadka dla conlangerów jak najbardziej terminologiczna :wink:
Diathesis: In medicine, a "diathesis" is an elegant term for a predisposition or tendency. Thus, a hemorrhagic diathesis is nothing more than a bleeding tendency. The word "diathesis" is Greek. Razz

A co oznacza to pojęcie w lingwistyce ? :wink:

Rémy

"Strona".