Conlanger

Żelimir

Chciałbym przedstawić coś nad czym pracuję od pewnego czasu z dość znacznymi przerwami. Nazwałem ten język "bajdżisz" co dosłownie znaczy "leśna mowa".

Większość głosek wymawia się jak w języku polskim poza pewnymi wyjątkami.

a
á (a/e)
ą (nosowe a)
b
c
ć
č (cz)
d
dz
dź
dż
e
é (e/y)
ę (nosowe e)
f
g
h
ĥ (pół palatalne h)
ħ (gardłowe h)
i
í (i/e)
į (nosowe i)
j
k
l
ł
m
n
ń
o
ó (o/e)
ô (nosowe o)
p
r
s
ś
š (sz)
t
u
ú (u/e)
ų (nosowe u)
w
y
ý (y/e)
ŷ (nosowe y)
z
ź
ż
ž (pół palatalne ż)

Zaimki osobowe
l. poj.
Ši - ja
Šu - ty
Kra - on
Kri - ona
Kru - ono

l. mn.
Eli/ Šį* - my
Ela/Šų* - wy
Krą - oni
Krį - one
Krų - oni

* występujące w dialekcie Ehojkerańskim

Czasowniki

Końcówki bezokolicznika
- uć (najczęstsza)
- ić
- uś
- iś (bardzo rzadka)

Czas teraźniejszy

Do tematu czasownika dodajemy:

l. poj.
1. os. ja (mężczyzna) - ąš
1. os. ja (kobieta) - įš
1. os. ja (bezosobowo) - ųš
2. os. ty (mężczyzna) - ąč
2. os. ty (kobieta) - įč
2. os. ty (bezosobowo) - ųč
3. os. on - ał
3. os. ona - ił
3. os. ono - uł

l. mn.
1. os. my (mężczyźni) - aź
1. os. my (kobiety) - iź
1. os. my (bezosobowo) - uź
2. os. wy (mężczyźni) - ań
2. os. wy (kobiety) - iń
2. os. wy (bezosobowo)- uń
3. os. oni - an
3. os. one - in
3. os. oni(bezosobowo) - un

W przypadku czasowników których temat składa się do trzech głosek i nie jest zakończonych na spółgłoskę dodaje się do niego "k" + końcówkę zgodna z odmianą czasownika.
Model ten ma zastosowanie do niemal wszystkich czasowników, poza nielicznymi wyjątkami:
čuć → ča + k + końcówka koniugacyjna.
eĥrńiś → eĥr + końcówka koniugacyjna
íreféiś → irf + końcówka koniugacyjna
šyšmuć → šyš + końcówka koniugacyjna

łeruć – być

l. poj.
Ši łerąš/įš/ųš
Šu łerąč/įč/ųč
Kra łerał
Kri łerił
Kru łeruł

l. mn.
Eli/Šį łeraź/iź/uź
Ela/Šų łerań/iń/uń
Krą łeran
Krį łerin
Krų łerun

maruć – robić

l. poj.
Ši marąš/įš/ųš
Šu marąč/įč/ųč
Kra marał
Kri marił
Kru maruł

l. mn.
Eli/Šį maraź/iź/uź
Ela/Šų marań/iń/uń
Krą maran
Krį marin
Krų marun

čuć – mieć (wyjątek)

l. poj.
Ši čarąš/įš/ųš
Šu čarąč/įč/ųč
Kra čarał
Kri čarił
Kru čaruł

l. mn.
Eli/Šį čaraź/iź/uź
Ela/Šų čarań/iń/uń
Krą čaran
Krį čarin
Krų čarun

- Fo marąč? (Co robisz? do mężczyzny)
- [Ši] kišmąš fašm. ([ja]piszę list. mężczyzna)
- E šu? Fo šu marįč? (A ty? Co ty robisz? do kobiety)
- Šyšįš išnarį noš. (Piję zieloną herbatę. kobieta)

Potocznie stosuje się podmiot domyślny.

jasnysfinks

Ciekawy język. Dużo nosówek głoski jak w polskim. Nie ma nic o rzeczowniku. Ł jak w polskim czy kresowe?

Żelimir

Ł w tym języku jest kresowym. Jako że to mój pierwszy poważny conlang zapewne będzie dużo podobieństw bądź zapożyczeń rozwiązań z polskiej gramatyki, bo na niej głównie bazuję.
Na podstawie rzeczownika znowu będzie można zobaczyć moją słabość do nosówek Smile

Rzeczowniki
- żywotne
- nieżywotne

Każdy rzeczownik żywotny ma trzy warianty: męski, żeński i nijaki. Różnią się one końcówkami dodawanymi do tematu.
- dla męskich jest to „a”, „á”, „e” i „é”
- dla żeńskich „i” i „í”
- dla nijakich „o”, „ó”, „u”, „ú”, „y”, „ý”

Rzeczowniki nieżywotne mają jeden ustalony rodzaj, który zależy od końcówki tematu. Poza pewnymi wyjątkami.

W l. poj. występują 3 rodzaje rzeczowników: rodzaj męski, rodzaj żeński oraz rodzaj nijaki.
W l. mn. również występują 3 rodzaje rzeczowników: rodzaj męskoosobowy, rodzaj żeńskoosobowy oraz rodzaj bezosobowy

Rzeczowniki zakończone w mianowniku l. poj. na spółgłoski twarde oraz na „a”, „á”, „e” i „é” są rodzaju męskiego.
Rzeczowniki zakończone w mianowniku l. poj. na „ć”, „dź”, „ħ”, „i”, „í” „ń”, „ś”, „ź”, „ž”, są rodzaju żeńskiego.
Rzeczowniki zakończone w mianowniku l. poj. na „n”, „o”, „ó”, „u”, „ú”, „y”, „ý” są rodzaju nijakiego.

Przypadki
W języku bajdżisz tak jak w języku polskim jest 7 przypadków. W liczbie pojedynczej są 4 deklinacje rzeczownikowe.

Do deklinacji I należą:
- rzeczowniki rodzaju męskiego których temat kończy się w mianowniku na: a, á, b, e, é, f, g, h, j, k, l, ł, m, p, r, s, t, w, z

Do deklinacji II należą:
- rzeczowniki rodzaju żeńskiego których temat kończy się w mianowniku na: i, í, ń, ś, ž

Do deklinacji III należą:
- rzeczowniki rodzaju nijakiego których temat kończy się w mianowniku na: o, ó, u, ú, y, ý

Do deklinacji IV należą:
- rzeczowniki rodzaju męskiego których temat kończy się w mianowniku na: c, č, d, dz, dż, h, ĥ,
- rzeczowniki rodzaju żeńskiego których temat kończy się w mianowniku na: ć, dź, ź,
- rzeczowniki rodzaju nijakiego których temat kończy się w mianowniku na: n

L. poj.
deklinacja I
dopełniacz - dżŷ
biernik - dżô
celownik - dżų
narzędnik - dżį
miejscownik - dżę
wołacz - dżúj

deklinacja II
dopełniacz - żŷ
biernik - żô
celownik - żų
narzędnik - żį
miejscownik - żę
wołacz - żúj

deklinacja III
dopełniacz - čŷ
biernik - čô
celownik - čų
narzędnik - čį
miejscownik - čę
wołacz - čúj

deklinacja IV
dopełniacz - ŷ
biernik - ô
celownik - ų
narzędnik- į
miejscownik- ę
wołacz - új

(ten) kot
M: kto? co? pala
D: kogo? czego? paldżŷ
C: komu? czemu? paldżô
B: kogo? co? paldżų
N: z kim? z czym? paldżį
Mjs: o kim? o czym? paldżę
W: O! Witaj! paldżúj!

(ta) kocica
M: kto? co? pali
D: kogo? czego? paldżŷ palżŷ
C: komu? czemu? palżô
B: kogo? co? palżų
N: z kim? z czym? palżį
Mjs: o kim? o czym? palżę
W: O! Witaj! palżúj!

(to) kot (bliżej nieokreślony)
M: kto? co? palu
D: kogo? czego? palčŷ
C: komu? czemu? pačô
B: kogo? co? palčų
N: z kim? z czym? palčį
Mjs: o kim? o czym? palčę
W: O! Witaj! palčúj!

Dom (ta) dom
M: kto? co? kaź
D: kogo? czego? kaźŷ
C: komu? czemu? kaźô
B: kogo? co? kaźų
N: z kim? z czym? kaźį
Mjs: o kim? o czym? kaźę
W: O! Witaj! kaźúj!

Okno (ten) okno
M: kto? co? andyr
D: kogo? czego? andyrdżŷ
C: komu? czemu? andyrdżô
B: kogo? co? andyrdżų
N: z kim? z czym? andyrdżį
Mjs: o kim? o czym? andyrdżę
W: O! Witaj! andyrdżúj!

Pracuję nad liczbą mnogą...

Feles

Odniama rzeczownika przez przypadki to deklinacja, nie koniugacja.

Żelimir

Dzięki, już poprawione. Tak to jest jak laik stara się używać fachowych nazw Smile

pittmirg

Żelimir

Henryk Pruthenia

varpho

pittmirg

varpho

pittmirg

varpho

pittmirg

Żelimir