Conlanger

Dynozaur

Tak, to będzie pierwszy w całości mój conlang prezentowany tutaj. Nazywa się po polsku językiem wandyjskim (lub wandowskim) (nazwa wewnętrzna Vansse Reche lub Vanstine) i jest kolejnym slavlangiem (a dokładniej altslavlangiem) na horyzoncie. Ach, te wymuszone slavlangi...

Pierwotna nazwa kodowa tego języka brzmiała Slavo-Nevenlanch, później Vinstine. Jednak jak zobaczyłem polską nazwę (warjant z -owski), to się przestraszyłem i ostatecznie przyjąłem nazwę język wandyjski - Vanstine. Trochę szkoda, bo "Vinstine" miało ładniejszą harmonję samogłosek. Nazwa "wandyjski" (teoretyczny etnonim - Wandowie) pochodzi od rdzenia, którym określano niektóre słowiańskie plemiona na terenie dzisiejszych Niemiec - np. Wandale, Wenedzi, Wendowie, Wieleci itd.

Język opiera się na fonetyce mojego pierwszego i najbardziej rozwiniętego conlangu (n00blangu) - Nevenlancha (którego nazwa oznacza tyle, co "nowomowa"). Jednak w kwestji naturalizmu, gramatyki i słownictwa odbiega on od swojego pierwowzoru kompletnie. Jest to całkowity altlang, nie jakaś n00bska releksyfikacja, czy coś. Drugim substratem, na którym się wzorowałem nieco, był język połabski. Pokój jego duszy - był to wspaniały język, który nadawał językom słowiańskim różnorodności i barwności. Wandyjski stara się być czymś na miarę połabskiego - językiem zachodniosłowiańskim, który "wyrodził" się od reszty. Próbowano go zgermanizować, zromanizować - nie udało się. Utrzymał swoje słowiaństwo, chociaż ze sporym uszczerbkiem.

Gramatyka na razie kuleje (zamierzam wprowadzić pewne elementa Nevenlancha - np. czasowniki modalne, wyrażenia typu "umiem latam" oraz karkołomne czasowo-trybowo-aspektowe kombinacje, w których nie wiadomo, co jest czasem, co trybem, a co aspektem). Mogę powiedzieć tylko jedno - będzie cholernie nieregularny.

Zmiany fonetyczne są jednak opracowane dobrze (przynajmniej w teorji), a słownictwo rozwija się w tempie dość przyzwoity.

Tak więc, procesa.

TorT, TolT> TröT, TlöT
TerT, TelT > TräT, TläT, TreC, TleC (T = t, d, s, z, c, š, ž, č k, g, x, C = wszystko inne). Głoski wymienione jako "T" będą też funkcjonowały w innych procesach jako "magijne głoski"

l̥ > el
ĺ̥ > lü (przed "magijnymi głoskami"), lie
r̥ > er
ŕ̥ > rü (przed magją), ri

ǫ - an, am (to drugie przed p, b)
ę - in, im

ъ - w pozycji mocnej i na końcu wyrazu - e, w pozycji słabej - zanika
ь - w pozycji mocnej - e, w pozycji słabej i na końcu wyrazu - zanika (wyjątek - po š, ž, č, v, b, p jery miękkie upodobniły się do twardych)

Redukcja końcowych -a, -o, -e do postaci -e (w języku spółczesnym niemego).

PSł. c, ʒ > tj, dj
Psł. š, ž > kj, gj (č zachowane)

Wczesny zanik palatalizacji przed e, ě, ę, i. Jedynym sposobem palatalizacji spółgłoski w starowandyjskim było ь lub j. Przed tak spalatalizowanymi spógłoskami zachodził przegłos o > ö, następnie palatalizacja zanikła całkiem.

Dejotyzacja pierwotna - PSł. ja > e; je > i; ju > ü; jǫ, ję > in; jь > e (zanika na początku wyrazu), jě > ä. Dejotyzacja nie zachodziła przed samogłoskami końcowymi (redukowanymi).

Uwaga - fonem [k] zapisywana jest jako <c> w ortografji (i w kontekście zmian zachodzących w obrębie wandyjskiego, a nie z prasłowiańskiego, będę używał zapisu ortografijnego, więc pamietać!). Tak samo, [x] jest zapisywane jako <h>.

Dejotyzacja wtórna - nowo powstałe jotowania (z ww. tj, dj, kj, gj), a także jotowane samogłoski redukowane - zmieniają się w dyftong "ie" (dziś czytany jako długie i), poza jä [jě] > ä. Wtórnie cie > ce, gie > ge.

Lenicja wtórna - c [k] > [s], g > [ʝ], h [x] > [sː] (proces nie uwzględniany na piśmie, poza h > ss) przed nowo powstałymi e, ë, i, ie (z czego ë pochodzi od PS *y).

Ponadto, prekonsonantalna palatalizacja c > ck [ç] (przed sonorantami [k] zachowane), g przed spółgłoskami często wymawiane jest jako [j].

sc (przed e, ë, i, ie) > ss

Wiem, że to ʝ jest naciągane, ale nie chciałem <g> czytanego jako [z]. Zmiany fonetyczne nie zawsze muszą być analogijne, poza tym istnieje też palatalizacja k > ç, więc zmiana nie jest bezsensowna.

Fonem "ss" miał wiele etapów w swym rozwoju. Pierwotnie najprawdopodobniej wymawiano to jako [ʃ] (trzeba pamiętać, ze obecność fonemu "ss" jest jednak cechą wtórną), obecna wymowa [sː] jest cechą zanikającą w wielu djalektach, a fonem upodabnia się do <s> oraz <c> (z tym, że nie ma tendencji do udźwięczniania, które posiada "s"). Dodam, że w ortografji na początku wyrazu piszemy "sc" a nie "ss" (geminanta na początku wyrazu są dobre tylko w koreańskim).

PS. šč, št > st
PS. ždž, žd > gg, gd

ml, tl, dl > ll (na początku wyrazu l)

u > au [oː]

v (prekonsonantalne) > u (dzisiaj: [ʌ])

kv, tv; gv, dv > quV; guV

Zachowanie -l- epentetycznego (np. Ziemia - Sellie, ale ziemski - Semsse)

Proteza v- przed ö.

Wstawienie -t po końcowym -i oraz -ä (proces typowo nevenlanchowy)

Anomalna epenteza -g- pomiędzy niektórymi samogłoskami (sam nie jestem w stanie z miejsca określić, jakimi dokładnie)

Więcej grzechów nie pamiętam. Ale jest ich jeszcze sporo. Wyjdą w praniu.

No to teraz alfabet
A - [a] (nieakcentowane: [æ])
Au - [oː] (nie redukuje się)
Ä - [ɛː] (wszystkie "umlauty" zawsze pod akcentem, nie redukują się)
B - [b] (swoją drogą, brak ubezdźwięcznień)
C - [s] (przed e, ë, i, ie), [k] (w innych przypadkach)
Ch - [ʧ] (w wygłosie [ʃ])
Ck - [ç]
D - [d]
E - [e] (nieakcentowane: [ə̯], czasami całkiem nieme, zawsze nieme na końcu wyrazu)
Er - [ɚ] (prekonsonantalne lub na końcu wyrazu)
Ë - [ɘː] (w niektórych djalektach [eːɪ̯] lub [iːɪ̯]
F - [f]
G - [ʝ] (przed e, ë, i, ie), [j] (przed niektórymi spółgłoskami, zwłaszcza "d"), [g] (w innych przypadkach)
Gu - [gʷ] (tylko prewokaliczne)
H - [h] (między samogłoskami [j])
I - [i] (nieakcentowane: [ɪ])
Ie - [iː] (nie redukuje się)
J - [j] (tylko w wyrazach obcych)
K - tylko w nazwach obcych i dwuznaku "ck"
L - [l] (alofonijnie [ɫ], przed niektórymi spółgłoskami i na końcu wyrazu)
M - [m]
N - [n]
O - [o] (nieakcentowane: [ɔ])
Ö - [ɵː]
P - [p]
Ph - [f] (w zapożyczeniach greckich)
Qu - [kʷ] (tylko prewokaliczne)
R - [r] (po samogłoskach długich "przełykane" do postaci [ɾ])
S - [s] (przed e, ë, i, ie oraz między samogłoskami udźwięczniane do [z])
Sc - pisane zamiast "ss" na początku wyrazu
Ss - [sː] lub [s] (bez tendencji do udźwięcznień)
T - [t]
Th - [θ] (taka wymowa jest uznawana za literacką, wręcz scenową, w języku potocznym jest to [t])
U - [ɤ] (nieakcentowane: [ʌ])
Ü - [yː]
V - [v]
Y - oj różnie, zazwyczaj [ɪː] (w mowie potocznej może się upodabniać do i lub ie)
Z - tylko w nazwach obcych, zazwyczaj zastępowane przez <s>

Pierwsze wrażenia? Sugestje?

Timpul

Dynozaur

Dłuższego tekstu raczej nie mam, z racji słabego rozwinięcia gramatyki i składni.

Istnieje tylko ojczenasz z czasów, kiedy to jeszcze był Slavo-Nevenlanch. Niektóre wyrazy odrzuciłem, niektóre dziś brzmią inaczej (jako, że model rozwoju był wtedy słabo zdefinjowany), ale dam jako przykład, jak mniej więcej to brzmi.

Aiter nace, cense ist ve nevese,
Da svinte bandet quoit men,
Da priedet quoit regesque,
Da sinstat quoit völie,
Cace ve nevese, tace ve semie,
Nace veseden läbe dait nam tëden,
A vautedait nace grässë,
Cace më vautedaime pro nace gräcknerie,
A neuved nase ve cause,
Pack oqued nase ote haude.
Amen.

To nie jest wersja finalna. Ma tylko przedstawić, jak to mniej wiecej brzmi. Jest pełna faili i nieaktualna. Nie ma np. zmiany v > u czy epentetycznego -l-. Też gramatyka będzie inna, ta jest zbyt uproszczona ("pro" zamiast celownika - tego nie będzie, nie będzie też "da" wyciągniętego z języków południowych).

Leto Atryda

Dźivna fonologia, ruvńe dźivna ortografia. Vłaśćivie ńe vyglonda yak słoviański. (Yak Dyno może pisać po svoyemu, to ya też)

Dynozaur

Timpul

Dynozaur

Vilén · Gość

Dynozaur

Vilén · Gość

bandziol20

1. co to są magijne głoski ?
2. czy o umlaut pojawia się tylko tam, gdzie ps. *o było przed miękką spółgłoską ?
3. jak jest oko - oczy ?
4. jak jest deszcz ?

Dynozaur

bandziol20

Dziwi mnie postać Aiter (ojcze ?) z pacierza.
(BTW : Skąd to końcowe -r ? wpływ romańsko-germański)
Dlaczego nie : vöt~ ? (od otьcь)

Dynozaur

Kwadracik

Można jakąś tabelkę z odmianą jakiegoś rzeczownika albo czasownika albo coś? Razz