Forum Conlanger Strona Główna Conlanger
Polskie Forum Językotwórców
 
 FAQFAQ   SzukajSzukaj   UżytkownicyUżytkownicy   GrupyGrupy   GalerieGalerie   RejestracjaRejestracja 
 ProfilProfil   Zaloguj się, by sprawdzić wiadomościZaloguj się, by sprawdzić wiadomości   ZalogujZaloguj 

Pytania o etymologię w polskim
Idź do strony Poprzedni  1, 2, 3 ... 8, 9, 10 ... 42, 43, 44  Następny
 
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Feles
Administrator
Administrator



Dołączył: 21 Wrz 2009
Posty: 3830
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 21 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Wto 18:54, 23 Mar 2010    Temat postu:

bandziol20 napisał:
Ja mam drugie : z czym alternuje k i dlaczego ? Wink


k-cz: ręka-rączka
k-c: matka-matce
k-kj: jaka-jakiej

chyba


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
pittmirg




Dołączył: 27 Lut 2007
Posty: 2382
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 38 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Z grodu nad Sołą

PostWysłany: Wto 19:10, 23 Mar 2010    Temat postu:

Milya0 napisał:

k-kj: jaka-jakiej


Normalni ludzie nie mają tam /kj/, ino /k_j/.

bandziol20 napisał:

Nareszcie jakieś poważne pytanie


E, idź ;)


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez pittmirg dnia Wto 19:11, 23 Mar 2010, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Wto 19:20, 23 Mar 2010    Temat postu:

No dobrze, K : C, K : CZ; to w sumie mogło być też 'szybczej' ? Smile

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Feles
Administrator
Administrator



Dołączył: 21 Wrz 2009
Posty: 3830
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 21 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Wto 19:33, 23 Mar 2010    Temat postu:

pittmirg napisał:
Milya0 napisał:
k-kj: jaka-jakiej
Normalni ludzie nie mają tam /kj/, ino /k_j/.

Juhu! Jestem normalny!
Normalni ludzie nie używają X-SAMPY.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
spitygniew




Dołączył: 14 Wrz 2007
Posty: 1282
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 10 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Miasto Ogrodów

PostWysłany: Czw 12:50, 25 Mar 2010    Temat postu:

Właściwie: dlaczego jest szybki, wysoki? Nie powinno byc *szybczy, *wysoczy? Razz

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Feles
Administrator
Administrator



Dołączył: 21 Wrz 2009
Posty: 3830
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 21 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Czw 14:22, 25 Mar 2010    Temat postu:

spitygniew napisał:
Właściwie: dlaczego jest szybki, wysoki? Nie powinno byc *szybczy, *wysoczy? Razz

Bo mówimy po polsku, nie po kaszubsku.


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
spitygniew




Dołączył: 14 Wrz 2007
Posty: 1282
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 10 razy
Ostrzeżeń: 0/5
Skąd: Miasto Ogrodów

PostWysłany: Czw 14:34, 25 Mar 2010    Temat postu:

Po kaszubsku by było "szybci" czy jakoś tam. Ale sorry, popełniłem fail, tam było vysokъ-ji>wysoky>wysoki rzecz jasna. Ale rzeczywiście Brückner pisał o tym w kontekście przymiotnika "wielki", że niby tajemnicze "k". Razz

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Henryk Pruthenia




Dołączył: 15 Wrz 2009
Posty: 1078
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 12 razy
Ostrzeżeń: 1/5
Skąd: Danzig, Silesia

PostWysłany: Pią 22:46, 26 Mar 2010    Temat postu:

Czytając Siedmiosiąg Wiedźmiński Andrzeja Sapkowskiego natrafiłem na słowo "siurpryza" w znaczeniu niespodzianka. Z jakiego języka to pochodzi (ang. surprise, czy łacina) Very Happy

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
kmitko




Dołączył: 16 Kwi 2008
Posty: 628
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 8 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Pią 23:13, 26 Mar 2010    Temat postu:

[link widoczny dla zalogowanych] podaje, że to z francuskiego, pośrednio z łaciny.

Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Sob 10:53, 27 Mar 2010    Temat postu:

Apropos poruszonego przez Dynozaura problemu 'szybki - szybciej'.
znalazłem w Gramatyce Małeckiego (wydanie z 1863r.) stosowny ustęp :
Cytat:

Wyjątkowemu zmiękczeniu spółgłoski podlegają atoli niektóre zakończone na ki, np. gibki, szybki, miękki, szorstki, grząski, itp. Tworzą bowiem albo : szybszy, miększy itd. które to formy są regularne, albo też gibciejszy, szybciejszy, miękciejszy itd. Podobnie brzmią i dotyczące przysłówki : gibciéj, szybciéj, miękciéj, szorstciéj, grząściéj, itd. a nie gibczéj, szybczéj; choć od dziki formujemy dziczéj. Otóż wyjątkowość tych formacyi na tém polega, że k przed é zawsze się miękczy skądinąd w etymologii na cz, a nigdy na ć (§. 63), a tu mamy ciejszy, nie czejszy, ciéj, nie czéj. Dawniéj też rzeczywiście mówiono : szybczejszy, szybczéj, miękczéj, miękczejszy itd. zamiast dziś już natomiast powszechnego : szybciejszy, miękciejszy. Wyrazy te są zatem niezasadnicze; należy jednak uznać je za uprawnione używaniem, skoro już dzisiaj nikt inaczéj pewnie nie mówi.


Wink

Moim zdaniem na zaistnienie takiej nieprawidłowości złożyły się dwa zjawiska.
Impuls pierwszy poszedł z podłoża fonetycznego, a mianowicie z utwardzenia się w języku polskim szumiących [š, č,ž] w XVII - XVIII w.

Drugie zjawisko to...hm... "zwykły" sposób tworzenia syntetycznego stopnia wyższego przysłówków w języku polskim, a mianowicie +'ej.
(Stanowi to właściwie prostą kontynuację dawnego ps. *ěje)
Czyli np. :
łatwo -> łatw- +'ej = łatwiej
miło -> mił- +'ej = milej
Specjalnie dałem dla twardotematowych, żeby było widać zmianę.

Chcę przez to powiedzieć, że postacie typu 'szybciej' powstały w reakcji na zjawisko utwardzenia szumiących.
Aby utrzymać dotychczasowy model derywacji czy fleksji nie można było w końcówce pozostawić twardego [č], a najbliższym (miękkim) odpowiednikiem miękkiego [č'], który można oddać w ortografii języka polskiego okazało się właśnie [ć] (w zapisie jako -ci-).
Wnioski jakie wyciągam :
1. w mowie, a nie w suchym piśmie realizuje się derywacja czy fleksja
2. są sytuacje, że ortografia, a tak naprawdę narzucane przez nią ograniczenia zapisu, mogą mieć wpływ na sposób wymowy przez późniejsze pokolenia.(to może się wydawać dyskusyjne)


Dzisiaj również można zaobserwować jak dany model derywacji rozszerza się w języku potocznym.
Np. lmn. dla przymiotników męskoosobowych obowiązujący model to +'i :
chudy -> chud- + 'i = chudzi
duży -> duż- + 'i = duzi [ź]

Very Happy
który -> któr- + 'i = którzy :
ALE ponieważ RZ już się dawno utożsamiło z twardym Ż, to już chyba ta niby funkcjonalna miękkość "nie urządza" i dlatego czasem w języku potocznym słychać : któzi.
Jest to taka sama tendencja do wyrównania modelu morfonologicznego.

Tylko miękkość kręci nas... Very Happy
Naukowo : palatalność ma ogromną wartość dystynktywną we fleksji i derywacji języka polskiego. (Ale tu Ameryki nie odkrywam chyba...)

(BTW : podobnie wcześnie zleksykalizowane deminutywa typu kosz + -ik dają koszyk, ale późniejsze arkusz + -ik = arkusik)


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Sob 12:30, 27 Mar 2010, w całości zmieniany 8 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Dynozaur
Gniewny preskryptywista



Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2119
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 25 razy
Ostrzeżeń: 1/5

PostWysłany: Sob 12:17, 27 Mar 2010    Temat postu:

bandziol20 napisał:
duży -> duż- + 'i = duzi [ź]


O, Brückner to piętnuje jako błąd jeszcze.

bandziol20 napisał:

2. są sytuacje, że ortografia, a tak naprawdę narzucane przez nią ograniczenia zapisu, mogą mieć wpływ na sposób wymowy przez późniejsze pokolenia.(to może się wydawać dyskusyjne)


I SUMMON THE SQUARE!

bandziol20 napisał:
dlatego czasem w języku potocznym słychać : któzi.
Jest to taka sama tendencja do wyrównania modelu morfonologicznego.


Chyba w twoich stronach. Ja nigdy nic takiego nie słyszałem, poza "dobzi".

bandziol20 napisał:
(BTW : podobnie wcześnie zleksykalizowane deminutywa typu kosz + -ik dają koszyk, ale późniejsze arkusz + -ik = arkusik)


Arkusik? Co to za nowomowa? Pierwsze słyszę.

Chociaż, czasem słyszę "kapelusik". I razi mnie to. A RJP chyba się z tym już przeprosiła... I to ma być ich "preskryptywizm"? Litości...


Post został pochwalony 0 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Sob 12:26, 27 Mar 2010    Temat postu:

Dynozaur napisał:

O, Brückner to piętnuje jako błąd jeszcze.


A sprawdzałeś dlaczego piętnuje ?

Cytat:

bandziol20 napisał:
dlatego czasem w języku potocznym słychać : któzi.
Jest to taka sama tendencja do wyrównania modelu morfonologicznego.


Chyba w twoich stronach. Ja nigdy nic takiego nie słyszałem, poza "dobzi".


Whatever Razz któzi / dobzi słyszałem w telewizji Very Happy

bandziol20 napisał:

Arkusik? Co to za nowomowa? Pierwsze słyszę.

Chociaż, czasem słyszę "kapelusik". I razi mnie to.


Ooo... Rolling Eyes a jak mówisz : kapeluszek ? kapeluszyk ?


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Sob 12:27, 27 Mar 2010, w całości zmieniany 1 raz
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Dynozaur
Gniewny preskryptywista



Dołączył: 01 Paź 2008
Posty: 2119
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 25 razy
Ostrzeżeń: 1/5

PostWysłany: Sob 12:38, 27 Mar 2010    Temat postu:

bandziol20 napisał:
A sprawdzałeś dlaczego piętnuje ?


Brückner w "Walce o Język" napisał:
Również nie wadzi ni-
komu, że świeży, duży i t. d., lub gorący, świecący,
obcy lub roboczy, ochoczy i t. d., nie wyróżniają liczb,
godzą się w równej mierze dla obu ; boży człowiek i boży
ludzie, chociaż pojawiały się zakusy (już w XVII. wieku),
-i liczby mnogiej ze stratą dla spółgłoski przenieść i duzi,
świezi, obci wprowadzić. Co się dla ż, c, cz nie powiodło,
powiodło się jednak dla sz i zamiast jedynie poprawnych
i jedynie możliwych starszy panowie, naszy ojcowie,
gorętszy ludzie (jak gorący ludzie), bliższy krewni i t. d.,
skoczył język do nieprawdopodobnych i niesłychanych
starsi panowie, nasi ojcowie, gorętsi (!!) ludzie, bliżsi
czy insi krewni i t. d. Im należy się jedno — wyrzucenie.


Co z tego wynika? Jeszcze w czasach Brücknera NIE ISTNIAŁO coś takiego jak "duzi", istniało tylko "starsi", "lepsi" itd. Co z tego wynika? Mamy do czynienia ze zjawiskiem całkowicie nowym, które nie powinno było mieć miejsca.

bandziol20 napisał:
Ooo... Rolling Eyes a jak mówisz : kapeluszek ? kapeluszyk ?


"Kapelutek" z aspulistycznym "t". Taka forma funkcjonuje w moim domu. Razz

Ale zdaję sobie sprawę, że to równie bezsensowne i w nieidjolektalnej, poprawnej polszczyźnie używam "kapeluszyk".


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez Dynozaur dnia Sob 12:39, 27 Mar 2010, w całości zmieniany 3 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
bandziol20




Dołączył: 22 Maj 2008
Posty: 2371
Przeczytał: 0 tematów

Pomógł: 24 razy
Ostrzeżeń: 0/5

PostWysłany: Sob 13:01, 27 Mar 2010    Temat postu:

Brückner w "Walce o Język" napisał:
boży człowiek i boży
ludzie, chociaż pojawiały się zakusy (już w XVII. wieku),
-i liczby mnogiej ze stratą dla spółgłoski przenieść i duzi,
świezi, obci wprowadzić.


Heh...rzeczywiście, o ile używam 'duzi', to 'bozi' nie zdarzyło mi się (raczej : boży). Wygląda niekonsekwentnie.


Cytat:
Mamy do czynienia ze zjawiskiem całkowicie nowym, które nie powinno było mieć miejsca.


Jasne... Very Happy

Cytat:

"Kapelutek" z aspulistycznym "t". Taka forma funkcjonuje w moim domu. Razz


Moim zdaniem to z jakiegoś romańskiego deminutywu (być może wł. cappellotto - kapturek ?)

Apropos : kapelusik & kapeluszyk jakiś tekst po łużycku znalazłem
na [link widoczny dla zalogowanych] :
Rozeznawanje č a ć w Swětlikowych sćeńskich a spěwarskich
Razz


Post został pochwalony 0 razy

Ostatnio zmieniony przez bandziol20 dnia Sob 16:07, 27 Mar 2010, w całości zmieniany 4 razy
Powrót do góry
Zobacz profil autora
Zobacz poprzedni temat :: Zobacz następny temat  
Autor Wiadomość
Vilén
Gość






PostWysłany: Nie 11:37, 28 Mar 2010    Temat postu:

Dynozaur napisał:
O, Brückner to piętnuje jako błąd jeszcze.

Bo to dość nowa forma.

Cytat:
Arkusik? Co to za nowomowa? Pierwsze słyszę.

Przeczyść sobie uszy, ja to np. słyszałem wiele razy.

Dynozaur napisał:
Co z tego wynika? Jeszcze w czasach Brücknera NIE ISTNIAŁO coś takiego jak "duzi", istniało tylko "starsi", "lepsi" itd. Co z tego wynika? Mamy do czynienia ze zjawiskiem całkowicie nowym, które nie powinno było mieć miejsca.

Czemu nie miałoby mieć miejsca? Bo tak mówicie ty i Brückner, którzy sobie wyciągnęli całkowicie z dupy moment do którego polszczyzna była poprawna? Bo skoro tak jesteś niechętny do wszelkiej ewolucji języka, dlaczego nie propagujesz mówienia jedynie w języku praindoeuropejskim? Przecież kolejne stadia rozwoju to tylko zepsucie i sodomogomoria…

Cytat:
Ale zdaję sobie sprawę, że to równie bezsensowne i w nieidjolektalnej, poprawnej polszczyźnie używam "kapeluszyk".

Nie, Dynuś, akurat to czy dane formy są poprawną polszczyzną nie ustalasz ty, czy martwe „ałtorytety” polonistyczne. I twoja forma jest jak najbardziej idiolektalna.
Powrót do góry
Wyświetl posty z ostatnich:   
To forum jest zablokowane, nie możesz pisać dodawać ani zmieniać na nim czegokolwiek   Ten temat jest zablokowany bez możliwości zmiany postów lub pisania odpowiedzi    Forum Conlanger Strona Główna -> Lingwistyka Wszystkie czasy w strefie GMT
Idź do strony Poprzedni  1, 2, 3 ... 8, 9, 10 ... 42, 43, 44  Następny
Strona 9 z 44

 
Skocz do:  
Nie możesz pisać nowych tematów
Nie możesz odpowiadać w tematach
Nie możesz zmieniać swoich postów
Nie możesz usuwać swoich postów
Nie możesz głosować w ankietach

fora.pl - załóż własne forum dyskusyjne za darmo
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Regulamin